Główną postacią jest wrażliwy i ubogi młodzieniec Raskolnikow, który pozbawia życia starą, bezbronną kobietę. Bohatera poznajemy w chwili, gdy w jego umyśle rodzi się pomysł popełnienia tego czynu i zaczyna zastanawiać się nad jego zaletami. Tłumaczył sobie, że robi to dla wszystkich ludzi, mogących tylko skorzystać na śmierci bogatej lichwiarki, której życie jest nic niewarte. Kierowała nim chęć wzbogacenia się i oderwania, choć na chwilę od nędzy otaczającego świata. Zadanie to ułatwił mu fakt, że nie wierzył w Boga, posługiwał się rozumem i nie obawiał się kary. Rodion przyjął kontrowersyjną teorię, w której dzielił ludzi na zwykłych( uległych, mających zasady) oraz niezwykłych( którym wolno wszystko, mogą łamać prawo by osiągnąć cel). Chciał się przekonać czy należy do tej drugiej grupy i w ten sposób staje po stronie zła. Wskutek zbiegu okoliczności oprócz Alony zabija również jej siostrę wraz z nienarodzonym dzieckiem. Jest przerażony swoim postępowaniem i nie wykorzystuje nawet skradzionych pieniędzy. Mimo, iż zaplanował wszystko z premedytacją, okazał się niekonsekwentny w działaniu. Wewnętrzne rozdarcie, jakie przezywał wcześniej, teraz nasila się. Staje się niespokojny, zagubiony, pogarszają się jego relacje z najbliższymi, boi się wyjścia prawdy na jaw.

W końcu dostrzega, że życie w takiej udręce jest bez sensu i za namową Soni przyznaje się do błędu, choć jeszcze nie żałuje tego, co zrobił. Postanawia wziąć na siebie winę i z nią żyć. Nie czuje ulgi, ponieważ nie przeszedł próby swej wybitności. Na nic zdały się usprawiedliwienia o ulepszaniu świata, bo zrobił to tylko dla siebie. Męki psychiczne, które prawie doprowadziły go do obłędu, okazały się największą karą. Cierpieniem mógł odkupić zło, jakie uczynił, a umożliwi mu to zesłanie na katorgę. Tu, choć nie od razu dokonuje się w nim przemiana. Bez poczucia winy kara nigdy nie zostanie odebrana jako kara. Dlatego bohater musi przejść długą drogę, by zrozumieć fakt, że zrobił źle. Karą byłoby również życie bez próby odnowy i miłości. Za powrót na dobrą drogę otrzymuje nagrodę, miłość Soni. To zbrodniarz, ale nie jest złym człowiekiem, cały czas walczy w nim dobro i zło. Bardzo ważną rolę odgrywa tutaj motyw odrodzenia przez śmierć. Raskolnikow umiera duchowo, by potem zmartwychwstać jako człowiek w pełnym tego słowa znaczeniu.