Makbet – streszczenie

Wybitny dramaturg angielski William Szekspir w dziele „Makbet” ukazał obraz zbrodniarza. Tytułowego bohatera poznajemy jako odważnego, walecznego i zasłużonego dowódcę wojsk szkockich. Przepowiednia czarownic budzi w nim żądzę władzy, której nie da się pogodzić z uczciwością i prawością. W Makbecie aż do końca trwa wewnętrzna walka pomiędzy mroczną naturą, a niewątpliwie wrażliwym sumieniem. Takie połączenie cech bohatera tragicznego i „czarnego charakteru” składa się na specyficzny elżbietański typ postaci. Bohater posiada agresywny stosunek do życia, władzy, do maksymalnego spotęgowania uczuć, nawet wówczas, gdy ryzyko jest olbrzymie, a cenę stanowi utrata życia. Makbet nie jest zdeklarowanym złoczyńcą jak Klaudiusz w „Hamlecie”. Jako zbrodniarza kształtują go wróżby, nagle zbudzone ambicje, wpływ żony, uzurpatorstwo, działania obrony władzy oraz kolejne zabójstwa. Nie tylko działa, ale i ulega działaniu innych. Decyzja o dokonaniu zbrodni na Dunkanie, ówczesnym władcy Szkocji, zostaje podjęta nie dlatego, że Makbet musi zostać królem, lecz dlatego, że chce. Co prawda szarpią nim wątpliwości natury moralnej i etycznej, ale jest w pełni świadomy do jakich czynów zamierza się posunąć. Zdaje sobie sprawę z ambicji rozsadzającej mu duszę i pchającej go do sprzecznego z zasadami działania (cytat 1.). Jest świadomy własnej hipokryzji, wciąż dręczą go rozterki i wyrzuty sumienia spowodowane jasnym rozeznaniem zbrodniczości własnego postępowania. Makbet wie, że mord musi zostać ukarany i to nie po śmierci, ale jeszcze za życia. Jest bardzo mądrym i świadomym człowiekiem. Marzy, iż jego okropny czyn będzie ostatni i zapoczątkuje drogę ku odkupieniu. (cytat 2.). Nic, oprócz chęci bohatera, nie wyklucza takiej ewentualności. O jego wewnętrznej walce i rozterkach świadczy późniejsze przekonanie, iż „wstecz iść niepodobieństwo”. Król uważa, że raz popełniona zbrodnia musi pchać go w dalsze morderstwa. Jest to kolejny świadomy wybór Makbeta.

Kolejne zbrodnie mają zapewnić mu poczucie bezpieczeństwa. Każdy, kto mu zagraża, musi zginąć. Szczytem upodlenia, upadku i utraty godności bohatera jest zabójstwo bezbronnej kobiety i małego dziecka. Jego jedyną obawę stanowi teraz myśl o utracie korony, myśl o karze może okazać się zbyt przerażająca. Koniecznością okazuje się przywdzianie maski (cytat 3.). Świadczy to o ogromnej obłudzie i fałszu Makbeta. Stał się skrytobójcą i obłudnikiem, który udaje przyjaźń jednocześnie planując napad na Banka (cytat 4.). Zbrodniarz jest świadomy swojego postępowania, prawidłowo ocenia ohydę czynów, lecz strach przed utratą tego, co zyskał z tak wielkim trudem jest silniejszy od wyrzutów sumienia. Makbet żyje w ciągłym napięciu, znajduje się w sytuacji stresowej, jest podatny na stany patologiczne. W momentach skrajnych obciążeń emocjonalnych prowadzi to do zaburzeń świadomości o charakterze majaczeń. Przed zabójstwem Dunkana doznaje halucynacji wzrokowej, widząc nieistniejący, zakrwawiony sztylet. Tuż po zbrodni ma miejsce halucynacja słuchowa – donośny głos zapowiada utratę snu. Bezsenność na tle nerwowym wydaje się prawdopodobnym następstwem czynu. Dopuszcza się również interpretację postaci Ducha Banka jako halucynacji. Strach przed utratą tego, co zyskał z tak wielkim trudem jest silniejszy od wyrzutów sumienia. Makbet żyje w ciągłym napięciu, znajduje się w sytuacji stresowej, jest podatny na stany patologiczne. natomiast głęboki szok, wskutek którego Makbet podczas uczty traci kontrolę nad zachowaniem i wypowiadanymi słowami. Skutkiem postępowania jest utrata wiary w sens życia (cytat 5.) Przemyśleniom przeczy jego zachowanie. Uważa człowieka za marny cień świata, a mimo to pragnie władzy, potęgi i sławy. Myśli o życiu jako o chwili istnienia, a tymczasem zabija, aby utrzymać się podczas tej chwili na tronie.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *