Raskolnikow w swoim działaniu kieruje się filozofią Maxa Stirnera, która zakłada, że ludzie dzielą się na dwie kategorie: zwykłych, którzy mają tylko zachować ciągłość ludzkości i być ofiarami ludzi kategorii drugiej, czyli nadludzi. Są to indywidualiści, którzy mają prawo odrzucić moralność i etykę. Mogą oni mordować, jeśli pozwoli im na to ich sumienie oraz wyzbycie się emocji. „(…) nie istnieją żadne granice, i nie powinny istnieć!…” Tą samą zasadę wyznawał były student prawa, Raskolnikow, który – napisawszy pracę o prawach ludzi i nadludzi – zapragnął udowodnić sobie, że i on należy do tych silnych. Zabił więc starą lichwiarkę. Przez swoją nieuwagę i gonitwę myśli zmuszony został do zamordowania Lizawiety, która przypadkiem weszła do domu przez otwarte drzwi. Raskolnikow nie był w stanie przewidzieć, że emocje staną się silniejsze od niego. „Strach opanowywał go coraz gwałtowniej, szczególnie po tym drugim, zgoła nieprzewidzianym morderstwie.”, „W pierwszej chwili sądził, że zwariuje.” Wpada w malignę, majaczy, odsuwa się całkowicie od przyjaciół i rodziny. Ostatecznie postanawia przyznać się do zbrodni, skłoniony przez Sonię. Piękna idea przegrywa w zderzeniu z rzeczywistością – żadna teoria nie może usprawiedliwiać naszych czynów. Rodion decyduje się na zesłanie i katorgę, przez co odkupuje swoje winy i zostaje zbawiony, czyli odzyskuje człowieczeństwo.